Terk Edilme Korkusu ve Yarattığı Tahribat
İlişkiler, insanoğlunun yaşamında önemli yer tutar. Kurulan ilişkiler sayesinde insan kendi varlığına bir anlam yükler. Sosyalleşmenin yanında duygularını, düşüncelerini aynı zamanda hayatını da paylaşacağı kişilere ihtiyaç duyar. Aile fertleri, arkadaşlar ve eşler, bu paylaşımları yapabileceğimiz bizim için en önemli kişilerdir. Onlara verdiğimiz değerle onları kaybetme korkumuz da doğru orantılı diyebiliriz.
Bizim burada bakacağımız ise romantik ilişki yaşadığımız kişi tarafından terk edilmenin yarattığı korku ve olumsuz etkileri… Bu terk edilme korkusuna derinden baktığımızda, çocukluk döneminde yaşanılan kayıpların büyük bir etkisi olduğunu söyleyebilmek mümkündür. Özellikle kayıp anne-baba, kardeş, arkadaş, evcil hayvan yani çocuğun kendi yaşamında değer verdiği kişilerdense onu derinden etkiler. Çocuk, o kaybı yaşadığında güveni sarsılır çünkü sevdiği kişiler tarafından terk edilebileceğini hisseder. Bu korku ve endişe gelecekte kuracağı ilişkilerde etkin bir rol oynamasına sebep olabilmektedir.
Bunun dışında, ilişkilere ve hayatımızda olan kişiye yüklediğimiz anlama göre terk edilme korkusu bazılarımızda çok daha yoğun yaşanabilmektedir. Sevgilimizi veya eşimizi hayatımızın merkezi haline getiriyorsak, onun dışında başka kişilerle pek iletişim ve görüşme halinde değilsek, terk edilmek o kişi için en korkulu rüyalardan biri haline gelir. Eğer ki o giderse hayatı anlamsızlaşacak ve boşluğa düşecek. Her saatini ve dakikasını partneriyle geçiren ve kararlarını onun doğrultusunda alan biri için, bu durum çok da şaşırtıcı değildir aslında.
Peki, bu terk edilme ve ayrılma korkusu psikolojik olarak bizi nasıl etkiler? Kafamızdan hangi düşüncelerin geçmesine sebep olur ve bizde hangi duyguları uyandırır? Eğer kişi her an terk edileceğini düşünüyorsa en çok kendine olan güvenini yitirir. Bu kendine güvensizlik, o kişinin kendini değersiz hissetmesinin etkisiyle de oluşur. Aslında sevilmeye layık olmayan, yetersiz ve istenmeyen biri olarak düşünür kendini. Bu algılama şekli zamanla o kişinin bu durumu içselleştirmesine neden olur ve benlik algısına dönüşmeye başlar. Başka bir deyişle “O bile beni istemiyorsa kimse istemez.” diyerek genelleme yapar. Kişi kendi değerini partnerinin ilgisiyle ve sevgisiyle ölçmeye çalışır. Bu gibi durumlarda kişi genelde karşısındakini yüceltirken kendisini de değersizleştirir. Bazen onun hayatında başka biri olup olmadığını sorgulamaya başlar, çoğu şeyi kontrol etmeye çalışır. Bu durum ilişkisini daha çok yıpratmasına sebep olur. Bütün bu duygu ve düşüncelerin etkisiyle öfke nöbetleri, kızgınlık veya depresif ruh hali içinde olabilir. Terk edilme korkusuyla ne yapacağını şaşıran birey karşısındakine öfke duyabilir, hıncını ondan çıkarmak isteyebilir. Aynı zamanda kendini değersiz ve yetersiz hissettiği için de sürekli mutsuz ve tatminsiz bir hal içinde olabilir. Bazen de sırf ilişkisi bitmesin ya da terk edilmesin diye sevgilisinin/eşinin her dediğini yapan, her düşüncesini onaylayan ve her kararı ona bırakan bir tutum gösterebilir. Bu aslında onun gözünde her şeye uyum sağlayan veya mükemmel bir sevgili/eş imajı çizmesinin aksine kendine güvenmeyen ve saygı duyulmayan bir kişiliğe sahip olduğunu düşünmesine neden olur.
Terk edilme korkusu aslında ilişkinin devamını sağlamaktan ziyade hem ilişkiye hem de bireye zarar veren bir endişedir. Ne ilişkisinden doyum alabilmekte ne de kendi gibi davranabilmektedir. Sağlıksız bir ilişkiye örnek gösterebilirsek bu saydığımız tutumları ve davranışları sergileyenleri ele alabiliriz. İlişkimizde sahip olduğumuz uyumsuz düşünceleri değiştirmek, kendimizin de değerli bir birey olduğunu hatırlatmak, ilişkimiz dışında da sevdiğimiz kişilerin olduğunu ve onlara zaman ayırmamız gerektiğini hatırlamak için ilişki veya yetişkin terapistlerinden destek alabiliriz. Bu sayede terk edilme endişelerinde boğulmadan daha sağlıklı ve tatminkâr bir ilişki yaşama şansı elde edebiliriz.
Uzm. Psikolog Nazlı Tuğçe Başıbüyük
Kayıtlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder