Hayaller Ve Beklentiler

Hayaller Ve Beklentiler

Hemen hemen hepimizin hayattan beklentileri var. Beklentimize uygun yaşam olayları bizi mutlu ederken, beklentimize uygun olmayanlara öfkelenebilir, kırılabilir, üzülebiliriz. Çok uğraşmamıza rağmen gerçekleşmeyen istekler git gide endişeli beklentilere dönüşebilir ve ruh sağlığımızı olumsuz etkilemeye başlayabilir.

İstekler, arzular, ulaşmak istediğimiz hedeflerimizin, gerçekleşmesini, hayallerimizin oluşmasını engelleyen nedir? Bu durumun pek çok sebebi olmakla birlikte, bu nedenlerden bence belki de en önemlilerinden biri bilinçaltımızda kendimize dair yıllardır biriktirmiş olduğumuz negatif düşünce kalıpları ve değerler yani çekirdek inançlardır. Bu inançlar ve değerler çok önceleri kabul edilmiş ve kendimiz için kesin yargılar haline gelmiştir ve çoğu zaman fark edilmezler.
Bazı durumlarda da amaç ve sonuç değerleri diyebileceğimiz iki tip değer ve inanç, bir çift olarak birlikte bulunur. Bu çiftten ilki, öncelikli olan amaç, bir sonraki sonucu elde etmek için kullanılır. Örneğin; “mutlu olmak için çok para kazanmak” gerektiğine inanan biri, “çok para kazanma ve mutlu olma” durumunu bir çift olarak birbirine bağlamıştır. Para o kişinin yaptığı birçok davranışın sebebi haline gelmiştir çünkü aslında mutlu olmak istemektedir, eğer istediği parayı kazanamazsa bir türlü mutluluğu ve huzuru bulamayacaktır. “Başarılı olursam beni severler” diye inanç oluşturmuş biri de “başarı ve sevilmeyi”  bir çift olarak birbirine bağlamıştır. Başkalarının kendini sevmesi için başarılı olmaya çalışır, eğer kendini başarısız hissederse hiç kimse kendisini sevmeyecektir. Böylece farkında bile olmadan tüm yaşamını okul, iş veya başka alanlarda başarılı olmaya çalışarak geçirecektir. Belki de ailesini ve değer verdiği kişileri ihmal edecektir. Bu kişiler ayrıca yaşadıklarını ve davranışlarını mazur göstermek, anlamlı kılmak ve akılcı hale getirmek için inanç ve değerlerine daha sıkı sarılacaktır. Farkındalığı artan bireyin bilinçaltındaki iki değeri birbirine bağlayan inancı değişirse, amaç haline gelmiş olan da kendiliğinden değişecektir. Yine yukarıdaki örneklerden yola çıkacak olursak, mutlu olmak için paraya, sevilmek için başarıya olan ihtiyaç ortadan kalkacaktır.
Yaşamımızda arzu ve hedeflerimize ulaşmamızı engelleyen olumsuz inançlarımıza ve değerlerimize sahip çıkmak aslında geçmişimize hak vermek, geçmişi günümüze, şimdiye taşımaktır.
Psikoterapi seansları esnasında, bireylerin negatif diyebileceğimiz çekirdek inançlarını fark ettirme ve değiştirilmesine yönelik çalışmalar yapılabilmektedir.

Uzm. Psikolog Semra Evrim