Çocukluk Çağı Şizofrenisi

Şizofreni; Bireyin dış dünyayı ve gerçekleri algılamasında, dil ve iletişim, davranışsal organizasyonlarda, duygu, düşünce akıcılığı, dürtü ve dikkat gibi geniş bir alanı etkisi altına alacak şekilde bilişsel ve duygusal işlev bozukluğu olarak tanımlanabilir.

Şizofreni Belirtileri Nelerdir?

Varsanılar (Halüsinasyonlar): Kişi gerçekte var olmayan duyumları anlamaya ve var olduğunu düşünmeye başlar. Halüsinasyonlar işitsel, dokunsal, görsel, duyusal şeklinde görülebilir. Halüsinasyonlar; görsel, işitsel, dokunsal, duyusal şeklinde olabilir.
Sanrılar (Hezeyanlar): Sanrıların diğer bir adı hezeyan veya delüzyondur. Gerçekte var olmayan ve kişinin gerçek olduğunu devamlı iddia ettiği inançlardır. Kötülük görme, grandiöz, somatik, erotomanik, referans, nihilistik sanrılar sanrıların çeşitleridir. Örneğin; kişi bazı insanlar tarafından kötülük göreceğine inanabilir. Çok ünlü birinin kendisine aşık olduğu düşünebilir, vücudunda belli cisimlerin dolaştığını hissedebilir. Kendisini ilah veya peygamber gibi düşünebilir.
Dezorganize (Dağınık) Belirtiler: Dezorganize belirtileri kişinin davranışlarının birçok alanında görülebilir. Örneğin; cümleleri toparlamakta zorlanabilir, yavaş hareket etmeye başlayabilir, dikkati toparlamakta zorlanabilir, eğer bir işte çalışıyorsa işi planlamak, düzenlemek konusunda zorlanabilir. Sanki zihni ve bilişsel süreçleri daha yavaşlamış gibi düşünebilir.
Duygu Durumunda Değişim: Bir diğer belirti ise mutsuz, keyifsiz, motivasyon düşüklüğü, enerji azlığı, katotani (katı bir şekilde kalabilme ) şeklinde görülebilir.

Çocukluk Çağı Şizofrenisi Nedir?

Şizofrenin en sık görülme yaşı olarak 15- 35 yaşlarında görülmekte ve tanısı konulmaktadır. Ancak çok nadir olarak ta çocukluk döneminde şizofreni belirtileri görülebilir. Werry (1195) yılında çocukluk çağı şizofrenisinin başlangıç yaşıyla ilgili 13 yaş ve altı olan gruplarda şizofreninin erken başlangıç olarak yaşı olarak düşünmüştür.

Şizofreninin nedenlerine bakıldığında genetik faktörlerin önemli ölçüde rol oynadığı görülmektedir. Buna eklenen çevresel faktörler şizofreninin ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Örneğin; çocuğa karşı aile içi sevgi ve iletişim eksikliği, gebelik döneminde annenin sürekli stres altında olması, aile içerisinde çocuğun hayatını ve düzenini önemli ölçüde etkileyecek olaylar, ailenin ve çevrenin çocuğa karşı dengeli tavırlar içinde olmayışı, daha çok olumsuz şekilde çocuğa yaklaşımı, doğum travması çocukluk çağı şizofrenisinin nedenleri arasında görülebilir.

Çocukluk döneminde şizofreni belirtilerinin görülmesi yapılan araştırmalarca çocuğun yaşına ve bilişsel seviyesine göre değişmektedir. Çocukluk döneminde başlangıçlar ergenlik ve yetişkinlik dönemine göre daha yavaş ve sinsi şekilde olabilir. Buda şizofreniyi fark etmemeye tanıyı geç koymaya neden olabilir.

Çocuklarda şizofreni belirtisi olarak;

İçe kapanma
Duygu durumda donukluk veya aşırı hırçınlaşma,
Konuşmasında problem yokken daha donuk veya dağınık konuşmaya başlama,
Okulda veya çevresinde davranış problemleri, düzen ve kurallara karşı gelme şeklinde görülebilir.
6 yaş öncesinde çok görülmemesiyle birlikte ilerleyen çocukluk döneminde gerçek dışı ses ve görüntülerden bahsedebilir.
Okul dönemindeyse ders başarısında azalma, dikkatini toparlamada zorluklar görülebilir.
Erken başlayan şizofrenilerde çocukların sosyalleşmesinde belirgin bir durum gözlenebilir. Bu çocuklar daha az iletişim kurma, etkileşime karşı isteksiz ve duyarsız olma şeklinde davranışlar gösterebilir.
Öfke patlamaları, karşıt olma ve reddetme bu çocuklarda görülen diğer bir belirtidir.
Eskiden severek yaptığı etkinliklere karşı ilgi ve istek kaybı,
Uyku problemleri görülebilir.

Ne zaman Bir Uzmana Başvurmalıyım?

Çocukluk çağı şizofrenisi nadir görülen bir durumdur. Aynı zamanda yukarı da belirtilen belirtiler başka problemler ile de karışabilir. Örneğin; mutsuzluk, öfke patlamaları, uyku problemleri, içe kapanma bunlar çocuklukta depresyonun da habercisi olabilir. Bu yüzden tanı koymak zorlaşabilir.

Ancak çocuğunuz eskiye göre öz bakımında problem yaşıyorsa(banyo yapmak, temizlenmek istemiyorsa)
Uyku, yemek gibi düzenlerinde bozulma varsa,
Eskiden yaptığı aktiviteleri yapmak istememe
İçine kapanma, iletişime karşı duyarsızlaşma
Gerçek dışı fikir ve inançlarının olması gibi durumlar da çocuk psikiyatristine başvurmalarında fayda vardır.

Psikolog Ceren GÜMÜŞ

Çocukluk Çağı Şizofrenisi