Dişçi Koltuğu Fobisi 'Denta Fobi'
Kişinin hayatını kabusa dönüştüren 'fobi' kavramı oldukça çeşitlidir.Hayvanlara karşı gelişen fobiler(yılan,örümcek,böcek,vs...) olabildiği gibi,uçak fobisi,yükseklik,kapalı alan,ölümcül hastalığa yakalanma korkuları da yine fobiler arasında yer almaktadırlar.
'Denta Fobi'diye adlandırdığımız dişçi korkusu ise çoğu insanın ciddi sağlık problemlerine yol açabilecek diş ve diş eti sorunları olmasına rağmen bir türlü aşamadığı korkusu sebebiyle tedavisini aylarca hatta yıllarca aksatması durumudur.Çoğu dişçi fobisi olan kişi çevresinin baskısıyla doktorun kapısına kadar gidip içeri girdiği anda vazgeçip geri döndüğünü bilmekteyiz.Dişçi koltuğuna kadar yakınlaşıp hatta o koltuğa oturup, dişçinin masasının üstündeki gereçleri gördüğü anda korkusu tetiklenen ve geri dönen kişiler de oldukça fazladır.
'Denta Fobi'diye adlandırdığımız dişçi korkusu ise çoğu insanın ciddi sağlık problemlerine yol açabilecek diş ve diş eti sorunları olmasına rağmen bir türlü aşamadığı korkusu sebebiyle tedavisini aylarca hatta yıllarca aksatması durumudur.Çoğu dişçi fobisi olan kişi çevresinin baskısıyla doktorun kapısına kadar gidip içeri girdiği anda vazgeçip geri döndüğünü bilmekteyiz.Dişçi koltuğuna kadar yakınlaşıp hatta o koltuğa oturup, dişçinin masasının üstündeki gereçleri gördüğü anda korkusu tetiklenen ve geri dönen kişiler de oldukça fazladır.
Peki Neden bu kadar zordur bu insalar için dişçiye gitmek,diş ve diş eti tedavisi almak?
Normalde çok cesur bilinen diğer doktorlara rahatlıkla gidip tıbbi işlem gören kişiler dişçi adı geçtiğinde bir adım geri atarlar.Bunun sebebi diğer fobilerin de altında yatan abartılmış ve gerçekçi olmayan tehdit algısıdır.Bindiği uçağın düşeceğini düşünen kişi gibi,bindiği asansörün bozulacağını düşünen kişiler gibi dişçi koltuğuna oturduğu zaman altından kalkamayacağı kadar büyük bir acı hissedeceğini düşünen kişinin düşünce yapısında bir bozukluk söz konusudur.
Kişiler yapılacak olan uyuşturma işleminin kendisine etki etmeyeceğini düşünür ya da diş etlerinin ve ağzının içinin parçalanacağı hissine kapılırlar.
Çocukluktan başlayan bu korku zemini yetişkinlikte azalarak(bazı durumlarda azalmayabilmektedir devam eder.Çocuklarda bu oran %90 iken yetişkinlerde %10 olarak görülmektedir.Günümüzde eski yöntemlere nazaran çok daha teknolojik yöntemlerle tedavi planlanması yapılmaktadır. Dolaısıyla eski şartlarla şimdiki şartlar çok farklıdır.Şu anda orta yaştaki bir dişçi fobili kişinin korkusunun altında çocuklukta yaşamış olduğu oldukça sanıcılı geçen dişçi anısı yatıyor olabilir.Eski yöntemlerin çok daha acı verici ve zedeleyici olduğu bir gerçektir.Bu tarz bir anısı olan kişinin o zaman kaçınmaya başladığı bu ortam giderek daha korkulu bir hal alarak hem zihinsel hem bedensel belirtilerle ortaya çıkmaktadır.Kişi dişçiye gitme fikrini zihninde oluşturduğu anda bile terlemeye,tansiyonu yükselmeye ve kalp çarpınıtısı duymaya başlar.Böyle kişiler doktora gittikleri zaman doktoru da endişe ve paniğe sokacak bir ortam oluştururlar.
Kişiler yapılacak olan uyuşturma işleminin kendisine etki etmeyeceğini düşünür ya da diş etlerinin ve ağzının içinin parçalanacağı hissine kapılırlar.
Çocukluktan başlayan bu korku zemini yetişkinlikte azalarak(bazı durumlarda azalmayabilmektedir devam eder.Çocuklarda bu oran %90 iken yetişkinlerde %10 olarak görülmektedir.Günümüzde eski yöntemlere nazaran çok daha teknolojik yöntemlerle tedavi planlanması yapılmaktadır. Dolaısıyla eski şartlarla şimdiki şartlar çok farklıdır.Şu anda orta yaştaki bir dişçi fobili kişinin korkusunun altında çocuklukta yaşamış olduğu oldukça sanıcılı geçen dişçi anısı yatıyor olabilir.Eski yöntemlerin çok daha acı verici ve zedeleyici olduğu bir gerçektir.Bu tarz bir anısı olan kişinin o zaman kaçınmaya başladığı bu ortam giderek daha korkulu bir hal alarak hem zihinsel hem bedensel belirtilerle ortaya çıkmaktadır.Kişi dişçiye gitme fikrini zihninde oluşturduğu anda bile terlemeye,tansiyonu yükselmeye ve kalp çarpınıtısı duymaya başlar.Böyle kişiler doktora gittikleri zaman doktoru da endişe ve paniğe sokacak bir ortam oluştururlar.
Peki Nasıl Aşılır Bu Korku?
Kişinin bu korkusuna sebep olan zemindeki etken durum Bilişsel Davranışçı Terapi yardımı ile keşfedilebilir.Uzman bir psikolog yardımı ile kişinin korkusuyl özdeşleşen düşünceye karşı oluşturduğu yorum ve sonuçta yaptığı kaçınma davranışı değiştirilebilir. Bu korkunun diş hekimi muaynanesini ortamında aşılması gerektiğini düşünenlerdenim.Ortama yavaş yavaş maruz bırakılarak kişi duyarsızlaştırılmalıdır. Seanslar psikolog ve diş hekimi dayanışması ile yapılandırılarak kişiye maximumum düzeyde fayda sağlanmak amaçlanmalıdır.
Uzm.Psikolog Sinem ÖZER
Kayıtlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder