Üvey Çocuğa Anne Baba Olarak Daha Doğru Nasıl Yaklaşılmalı

Üvey Çocuğa Anne Baba Olarak Daha Doğru Nasıl Yaklaşılmalı

Üvey çocuk olmak; çocuğun biyolojik anne veya babası dışında üvey anne ve babayla birlikte yaşamına devam etmesi şeklinde özetlenebilir. Çocuğun biyolojik annesinin veya babasının hayatını kaybetmesi sonucunda, anne babanın boşanmasından sonra anne veya babanın yeni bir evlilik yapması sonucunda üvey çocuk ve üvey anne/baba durumları gerçekleşmektedir.

Yapılan çalışmalara bakıldığında biten bir evliliğin ardından yaklaşık 1 ile 3 yıl arasında geçen zamanda kadın ve erkek bireyler kendi yaşamlarına adapte olarak duygusal dengelerini tekrar sağlanabilmektedir. Yine yapılan araştırmalarda boşandıktan sonra kadın ve erkek hem duygusal hem de düşünce olarak zorlanmalar yaşasalar bile zamanla evliliğe karşı tutumlarını toparlayarak tekrar evlenme fikrini düşünmektedir.

‘’Üvey’’ konusunu ele aldığımız zaman 3 tane farklı kavramı da değerlendirmek doğru olacaktır. Bunlar üvey çocuk olmak, üvey anne olmak ve üvey baba olmak şeklinde görülmektedir. Bu yazıda bunlardan ilki olan üvey çocuk olmayı değerlendirdim.

Üvey Çocuklar Neler Hisseder/Neler Düşünür?

Üvey çocuk olmak; aile bireylerinden birinin veya ikisinin kaybı sonrasında diğer kişinin başka bir evlilik yapması veya boşandıktan sonra çocuğun velayetine sahip olan kişinin başka biriyle evlenmesi sonucunda oluşan bir olgudur.

Çocuk bir gün yeni bir evde yeni bir ebeveynle gözlerini açar. Yeni bir ebeveyn çocuk için birçok belirsizliği beraberinde getirmektedir. Bilmediğimiz şeyler bizde kaygı yaratabileceği için çocuklarında yeni bir ebeveynle birlikte yaşamak zorunda olması, farklı duygular yaşamasına sebep olabilir.

Küçük yaşta anne babası boşanan çocuklar genelde anne babasının tekrardan evlenmesini isteyebilir. Anne baba tarafından doğru ve açıklayıcı şekilde bilgi verilememesi çocukların boşanmaya anlam verememelerine ve buna bağlı öfkelenmelerine sebep olabilir. Çocuklar zaman zaman anne babalarının tekrar bir araya geleceğini hayal edebilirler. Ancak yeni bir evlilik bu hayali sonlandıran bir durumdur. Çocuk yeni bir evlilik karşısında biden fazla soruyla baş etmeye çalışır.

Nedir bu sorular:

• Üvey çocuk yeni anne/baba kim ve nasıl biri?
• Bana nasıl davranacak?
• Bana zarar verecek mi?
• Ben ona anne veya baba demek zorunda mıyım?
• Geride kalan ebeveyn beni hala sevmeye devam edecek mi?
• Anne veya babam(evlenen kişi)beni hala sevecek mi?

gibi soruları düşünebilir. Bu soruların olması da çok normaldir.

Üvey çocukların yaşadıkları diğer bir sorun yeni bir evlilikten sonra alıştıkları düzenlerin değişmesidir. Eğer evlilikten dolayı daha önceki gittiği okul, yaşadığı çevre değişirse çocuk yeni çevreye adapte olmakta zorlanabilir. Çocuk yeni bir kişiye alışmasının yanı sıra yeni bir çevreye alışmaya da çalışacaktır. Yaş gruplarına göre çocukların bu durumları yaşaması ve davranışlarında gözlenmesi farklı olabilir. Yaşı ne olursa olsun çocuklar etrafında olan birçok şeyi anlayabilir ve yaşadıkları sonucunda kaygı ve endişeye kapılabilir. Bunun tersi de tabi ki mümkündür. Daha mutlu, daha pozitif bir yaşamda üvey çocukları bekleyen bir durumdur.

Yanlış durumlardan biri anne veya babanın çocuğu aracı tutarak birbirlerinden haber almaya çalışmaları veya haber veremeye çalışmalarıdır. Şiddetli geçimsizlik yaşayan, birbirleriyle iletişimi olmayan anne babalar maalesef çocukları aracılığıyla birbirleri hakkında bilgi almaya çalışabilirler. Diğer gözlenen bir durum ise evlenen birey; evlenmeyen bireye karşı (veya tam tersi de olabilir) çocuğu ebeveyne karşı doldurabilir. Kişilerin birbirlerine olan hırsları ve kızgınlıklarından dolayı çocuğun velayetini almak isteme, çocuğu ebeveyne karşı doldurması veya çocuktan bir taraf seçmesi istenebilir.

ÜVEY ÇOCUĞA DAHA DOĞRU NASIL YAKLAŞILMALI?

• İlk olarak boşanmadan sonra kadının veya erkeğin tekrar evlenmesi durumunda öncelikle bunu çocuğa anlatmaları onların kendilerini hazırlamalarına yardımcı olunmalıdır. Çocukların düzenlerinin mümkün olduğunca sabit kalması çok önemlidir. Aynı zamanda çocukların bu süreçte ve ilerleyen zamanlarda neler yaşayacağını; sevdiği aile fertleriyle konuşması kaygısını ve soru işaretlerini azaltan bir yaklaşım olacaktır.
• Yeni ailede çocuğa karşı yaklaşımlar konusunda ortak kararlar vermek, kural veya ödülleri birlikte ayarlayabilmek çok önemlidir.
• Çocuğun ilk zamanlarda yeni ebeveyne davranışları sert ve engelleyici olabilir. Bu konuda her iki ebeveyninde sakin olması ve bu süreci anlayışla karşılaması önemlidir. Yaptığı davranışlar altında hangi duygu ve düşüncenin yattığını irdelemek ve ona göre yaklaşmak daha doğrudur.
• Üvey anne veya babanın çocuğu tanıması, onun kişiliğini, ilgi alanlarını, sevdiği ve sevmediği şeyleri öğrenmesi çok önemlidir.Çocukla ortak ilgi ve sevgi alanı oluşturulması çocuk için değerliyim ve seviliyorum algısı oluşmasına yardımcı olur.
• Bu süreçte zaman çok önemlidir. Üvey anne veya babalar mükemmel olma çabası içerisine girmesi doğru değildir. Çocuğa zaman tanımak o hazır olduğunda onun sinyallerinin farkında olup çocuğa yaklaşmak çok önemlidir.
• Çocuğun öz anne veya babasıyla konuşmasına, paylaşımlar yapmasına izin verilmesi gerekmektedir.

Psk. Ceren GÜMÜŞ