İşsiz Olmak Psikolojimizi Ve Hayatımızı Nasıl Etkiliyor?

İşsiz Olmak Psikolojimizi Ve Hayatımızı Nasıl Etkiliyor?

Birçok kişi hayatını devam ettirebilmek için, ailesinin ve kendisinin geçimini sağlayabilmek için, hayat kalitesini daha da arttırabilmek için iş hayatına girmektedir. İş hayatı kimi insanlar için bir araçken kimi kişiler içinde bir amaçtır.  İnsanlar hayallerini gerçekleştirmek, ailesinin, sevdiklerinin ve kendisinin bakım ve sorumluluklarını karşılamak için de iş hayatı içinde çaba sarf etmektedir.

İş hayatı; kişinin sosyalleştiği, farklı insanları tanıdığı, çevresinin şekillendiği ve kendisini bu iş hayatında olgunlaştırdığı bir dönemdir. İş hayatında aldığımız övgüler, başarıların görülüyor olması, kazanılan çevre ve iş hayatının sağladığı ekonomik gelir kişinin özgüvenini ve hayata bağlılığını arttıran durumlardan biridir. Tabi ki iş hayatında istediği başarıyı elde edememek, istediği ve kendisine uygun olan işi yapamamak, yeterli ekonomik gelir elde edemediğini düşünmek çalıştığı işten doyumsuzluğa kadar gidebilir. Dolayısıyla iş hayatından memnun olmamak kişinin duygu durumunu, özgüvenini ve hayata karşı düşüncelerini olumsuz etkileyebilir.

İşinden ayrılma ile başlayan ve yeni bir iş bulana kadar geçen süre sancılı olabilir. Eğer kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler varsa bu onlar için biraz daha sancılı geçebilir. Yeni iş başvurularının olması, bu dönemdeki belirsizlikler, maddi kayıplar, geçmişteki iş statüsünü ve çevresini düşünmek kişinin bu süreçten daha çok etkilenmesine sebep olabilir.

Her bireyin hayattaki olumsuzluklarla baş etmesi, düşünce yapısı farklıdır. Bazı kişiler karşılarına çıkan küçük olumsuzlukları dâhil farklı algılayarak büyütmeye ve endişelenmeye daha kolay kapılabilirler. Bazı kişiler ise daha serinkanlı ve olayların olumlu taraflarından bakarak stres düzeylerini kontrol edebilirler. Ancak işsizlik sürecinin uzaması, toplum içindeki ekonomik kriz, ailenin beklentisi, kişinin kendisinden olan beklentisi işsizlik süreci içinde kişinin zorlanmasına neden olabilir.

Hayallerle dolu olarak üniversite yıllarını başarıyla bitirmiş öğrenciler iş hayatına atılma aşamasında genel olarak bocalama yaşayabilirler. Kim olduğunu, ne istediğini, nerede çalışmak istediğini, hayatta kendini nerede görmek istediğini belirlemekte zorlanabilirler. Bu dönemde yaptıkları başvurular kendilerine verilen teklifler eğer beklentilerini karşılamazsa umutsuzluğa kapılabilirler.

İŞSİZLİK KİŞİLERİN PSİKOLOJİSİNİ NASIL ETKİLEMEKTEDİR?

• Kişi kendini beceriksiz ve yeteneksizlikle suçlayabilir.
• Anksiyete (kaygı) bozuklukları görülebilir.
• Uykusuzluk veya daha fazla uyuma isteği görülebilir.
• Yemek yeme ihtiyaçlarında değişiklikler olabilir.
• Geleceğe yönelik umutsuzca düşünceler gelişebilir.
• Depresyon belirtileri görülebilir.
• Çeşitli fiziksel problemler başlayabilir. Mide rahatsızlıkları, baş ve boyun bölgelerinde ağrılar, tansiyon problemleri görülebilir.
• Çevreye karşı öfkeli, agresif veya kırıcı davranışlarda bulunabilir.

İş arayan ve iş bulma sürecinde olan kişilere verilen destek onların kendilerini daha iyi hissetmeleri için çok önemlidir. Bu süreçte ümitlerini kaybetmemeleri ve gelecek günlerle ilgili fazla düşünmeden gelen fırsatlara karşı gerçekçi düşünmeleri onların kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayabilir. Çevresindeki insanların işsiz kişiye karşı baskı yapmadan düşüncelerini ve duygularını anlamaya çalışmaları daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Bu süreçte onları beceriksizlikle, yeteneksizlikle suçlamak onların kendilerini daha kötü hissetmelerine yol açabilir. Bu sürecin zorlu ama geçici bir süreç olacağını hatırlamakta fayda vardır.

Psikolog Ceren GÜMÜŞ