Çocuklara Söz Verilirken Nelere Dikkat Edilmeli?

Çocuklara Söz Verilirken Nelere Dikkat Edilmeli?

Zaman zaman kendinizi çocuğunuz istediği olsun veya sizi çok zorladığı, ısrarcı olduğu zamanlarda durumu kurtarabilmek için tamam, alacağım, sonra derken buluyor olabilirsiniz. Evde veya dışarıda çocuğunuza bir isteğinizi yapmasını sağlamak için veya ödev, okul gibi sorumluluklarını yerine getirmesi için bunu yaparsan şunu alacağım gibi cümleleri kurmuş ve daha sonra vaat ettiğiniz şeyi almamış veya ertelemiş olabilirsiniz.

Yukarıda ki iki örnek ve bunun gibi diğer örnekleri birçok ailede görülen danışmanlık merkezlerinde karşılaştığımız durumlardan biridir. Peki çocuğa söylediğiniz, ona almak veya yapmakla ilgili verdiğiniz sözleri tutmalı mısınız? Bu sözleri tutmazsanız çocuk nasıl bir mesaj alır ve size geri dönüşü nasıl olur gelin yazının devamında buna birlikte bakalım.

Çocuklar sizin verdiğiniz sözü, yapacağınızı/alacağınızı söylediğiniz her ne ise bunun zamanını mutlaka soracak ve bekleyecektir. Çocukluk döneminde zaman kavramı yetişkin bireyler kadar oturmadığı ve gelişmediği için ona günlerle anlatmanız biraz havada kalabilir. Takvim üzerinden veya saat kurma yöntemlerini deneyebilirsiniz. Çocuğunuz o gün ve saat geldiğinde söylenen şeyin alınmadığını veya yapılmadığını görünce buna karşı tepki verecektir. Ağlayabilir, öfkelenebilir, hırçınlaşabilir. Bunun dışında eğer söz verip uygulamama davranışı tekrarlayan bir şekilde devam ederse çocuğun söz veren kişiye karşı güveni gittikçe azalabilir. Bir süre sonra çocuktan ‘‘sen zaten yapmıyorsun, sözünü tutmuyorsun’’ gibi cümleler duyabiliriz. Çocuk anne veya babasının söz vermesine ama bu sözlerin uygulanmayışına karşı hayal kırıklığı ve güven eksikliği yaşamayabilir.

Çocukların her isteğini yapmakla verilen sözlerin tutulması arasında ince bir çizgi vardır. Çocukların her isteğini yapmak ta çocukların istek, duygu ve düşüncelerine duyarsız kalmakta aşırı uçta olan ve doğru olmayan anne baba tutumudur. Bu yüzden anne babalara önerim çocuklarınıza yapamayacağınız, yapmak istemeyeceğiniz ve çocuğunuz için olumlu olmayan şeyleri söz olarak vermeyin. Örneğin; dersinden güzel bir not alırsan söz sana en sevdiğin dövüş oyununun cd’sini alacağım. Burada aslında anne veya baba çocuğu ödeve teşvik edebilmek için ona bir ödül sunuyor. Burada önemli olan 2 tane nokta vardır. Birincisi çocuğu motive etmek oldukça önemlidir. Ancak her zaman çocuğu bir oyunla veya başka bir durumla motive etmeniz sürmeyebilir. Bir süre sonra çocuğun ödev yapması veya ders çalışması için vereceğiniz şeylerin sayısı ve değeri daha büyük olmaya başlayabilir ve önünü almakta zorlanabilirsiniz. Bu yüzden çocuğun ödevinin kendi sorumluluğu olduğunu, bunu yapmadığında neler yaşayabileceğini çocuğa anlatmak ve anlamasına yardımcı olmak daha kalıcı bir yöntemdir. Çocuk çok zorlanıyorsa, motivasyona ihtiyaç duyuyorsa desteklemek için manevi ödülleri daha çok önermekteyim. Örneğin; parka gitmek, oyun oynama k gibi.

Diğer önemli nokta ise uzun vadede çocuğunuzun zararına olan ödülleri vermekle söz vermemeniz. Özellikle şiddet içerikli filmler, oyun cdleri, görselleri, bilgisayar oyunları, telefon, maliyeti yüksek hediyeler. Çocuk bu ödüllere ulaşmak için sizin istediğinizi yapmaya çalışacaktır. Ancak anne babalar bu ödüllerin çocuk için olumsuzluk teşkil edeceğini düşünerek bunları almaktan vazgeçip ertelemeye çalışabilirler. Burada çocuk için hayal kırıklığı başlamaktadır.

Sevgili anne babalar çocuklarınıza söz verirken mutlaka yapabileceğiniz şeyleri söylemenizi öneririm. Vermiş olduğunuz sözün bir zamanını koyabilirsiniz. Çocuğunuzun bu zamanı bekleyeceğini unutmayın. Bu yüzden o zaman dolduğunda verdiğiniz sözü tutmanız onun da size söz vermesine ve tutmasına yardımcı olacaktır.

Psikolog Ceren GÜMÜŞ