Madde Kullanım Yaşı Düşüyor!!!

Madde Kullanım Yaşı Düşüyor!!!

Bir kereden bir şey olmaz.

Ben istediğim zaman bırakırım.

Bizimle arkadaş olmak istiyorsan bunu kullanman lazım. Bu bizim grubumuzun bir kuralıdır.

Tadı nasıl merak ettim.

Annem/babam içiyorsa ben de içebilirim.

Bunu kullanan kişiler çok eğleniyor demek ki bu keyif veren bir madde. Hayatım okadar yorucu ki biraz keyfe ihtiyacım var.

Ben asla bağımlı olmam. İrademe hakimim…

Birçok genç yukarıdaki düşüncelerle sigara alkol veya uyuşturucu etki yapan maddelerle tanışıyor ve bu maddelere olan bağımlılık yolculukları başlıyor. Gençler maddeye ilk olarak merak veya kişilerde yarattığı sözde mutluluk veya keyif etkisinden dolayı başlamaktadır. Madde kullanımına başlayan kişi maddeye bağımlı olacağını düşünerek başlamamaktadır. Aksine inanılmaz bir özgüvenle bağımlı olmayacağını, istediği zaman bırakabileceğini düşünerek maddeye başlamaktadır. Bu kişiler maalesef maddenin bıraktığı etkiye alışarak madde kullanımı sıklaşır ve kişi bağımlılığa adım atar.

Madde bağımlılığı dediğimizde birkaç tane bağımlılık çeşidi karşımıza çıkıyor :

Bunlar:

• Alkol bağımlılığı: Kişi alkol tüketimi sonrasında zamanla daha çok alkol tüketmek, alkol tüketmediği zamanlarda hem fiziksel hem de ruhsal olarak yoksunluk belirtileri olmaktadır. Diğer tüm bağımlılıklarda olduğu gibi bireyin tükettiği alkol miktarı zamanla kişiye az gelerek daha fazla tüketme ihtiyacı hisseder. Alkol kullanmadığında ise yoksunluk belirtileri oluşmaktadır.
• Sigara ve tütün ürünleri bağımlılığı: Sigara, nargile, pipo, puro gibi tütün ve tütün bulunduran içecekler içerisindeki nikotin maddesinden dolayı bağımlılık yapmaktadır. Tıpkı uyuşturucu bağımlılığında ki gibi kişi tükettiği tütün ürününü bir süre sonra daha çok içmek isteyebilir. Örneğin; ilk defa tütün ürünü kullanmaya başladığı zamanlarda ‘’tek tük’’ içmeye başlayan biri yaklaşık 1 yıl içerisinde en az 1 paket sigara ürünü tüketmeye başlar.  Kişi sigara ve tütün grubuna alışmaya başladıktan sonra sigara ve tütün ürünlerini tüketmediği zaman yoksunluk belirtileri yaşamaya başlar.
• Uyuşturucu madde bağımlılığı: Uyuşturucu madde bağımlılığı; içildiğinde kişide gevşetici, sakinleştirici ve uyarıcı etkiler yaratan, giderek daha fazla uyuşturucu madde alma isteği ve alınmadığı zaman fiziksel ve duygusal yoksunluk belirtileri olması uyuşturucu madde bağımlılığı anlamına gelmektedir. Esrar, eroin, kokain, bonzai, extacy, kenevir uyuşturucu maddelerin bazılarıdır.

PEKİ NEDEN BAĞIMLI OLURUZ?

• Madde kullanımının ve madde bağımlılığın olağan sayıldığı cevrede doğan ve büyüyen bir çocuğun kendisinin de madde bağımlısı olma ihtimali daha yüksektir. Aynı şekilde anne babanın ikisi veya birinin devamlı madde kullanması ve bunu çocuğun görebileceği ve davranışı öğrenebileceği şekilde tüketmesi çocuğun maddeye karşı yatkınlığını arttırabilir.
• Günlük hayatta ve geçmişte yaşadığımız duygusal yoksunluklarımız, problemlerimiz, düşüncelerimiz, en temel ihtiyaçlarımızın bile bebeklik döneminden itibaren bakım verenler tarafından karşılanmaması ve problemlerle baş etme yöntemimizin gelişmemiş olması bağımlılık yapıcı maddelere olan yaklaşmayı arttırmaktadır.
• Arkadaş ortamı, aileden uzaklaşma, başka şehir de veya başka ülkede yaşama, merak, madde kullanımından dolayı ilgilerin kişinin üzerine çekilmesi madde kullanımını arttıran nedenlerdendir. Aynı zamanda maddeye ulaşmanın kolaylaşması da madde kullanımını ve bağımlılığını arttırmaktadır.
• Kişinin ruhsal problemlerinin olması ve bununla doğru baş etme yöntemlerini bulamamak
• Kullanılan madde tütün, alkol veya uyuşturucu madde olsun pek fark etmemekle birlikte maddeler özellikle merkezi sinir sistemimizietkilemektedir. Merkezi sinir sistemimizi etkisi altına aldığı için madde duygu, düşüncelerimizi ve davranışlarımızı etkilemektedir.  Madde kullanımı kişinin kendi üzerinde ki kontrolünü etkileyip yeni tutum ve davranışlar geliştirmesine sebep olmaktadır.

ÇOCUK VE ERGENLERE DİKKAT!!!!!

Özellikle çocuk ve ergen madde bağımlılığı ve madde deneme konusunda risk altında olan gruplardır. Özellikle 12-22 ve 15-24 yaş grubu arasında madde için önleyici programlar yapmak önemlidir. Yapılan araştırmalar madde kullanımının ve madde bağımlılığının ne kadar can alıcı noktaya geldiğinin göstergesidir. Yapılan araştırmalara baktığımızda okul çağlarında deneme amaçlı uçucu madde kullanımı yaygındır. Okul çağlarında denemek için uçucu madde kullanımı %26 oranında bulunurken, ergenlik döneminde madde bağımlılığı %4 oranında olduğu görülmüştür. Yine yapılan araştırmalarca ülkemizde ortaöğretim yıllarında uçucu madde kullanım oranı %5.1 olarak bulunmuştur. Yaşam boyu en az bir kez uçucu madde kullanım oranı %8.8dir.

Ülke genelinde liselerde yapılan çalışmaların sonucunda sigaraya başlama yaşının %25 gibi önemli bir oranla 13 yaş altında başladığı görülmüştür. Sigaraya başlama yaşı en sık olarak %46,5 oran ile 13 – 16 yaş grubu arasıdır. Yani özellikle ergenlik döneminin başı ve ergenlik dönemi boyunca sigara uyuşturucu madde kullanımı riskli yaş grubu olarak ele alınabilir.

AİLENİN ÇOCUĞU GÖZLEMLEMESİ VE ÇOCUĞA YAKLAŞIMI ÇOK ÖNEMLİDİR

• Öncelikle ailenin çocuğun veya gencin davranışlarını iyi gözlemlemesi önemlidir. Özellikle uyuşturucu madde kullanan kişilerde belli bir süre sonra belirgin davranış değişiklikleri olmaktadır. Uyuşturucu madde kullanan kişilerde görülen ilk değişiklik arkadaş ortamının yani çevresinin değişikliğe uğramasıdır. Daha önceden hiç olmadığı kadar arkadaşı olabilir. Arkadaşlarını gizlemeye, isimlerini gizlemeye çalışabilirler.
• Diğer bir değişiklik gencin davranışlarıdır. Örneğin; okul ortamına ve derslere kaşrı olan ilgisi azalabilir. Ders başarısı düşebilir. Okulda arkadaşlarına ve öğretmenlerine karşı olan ilgisi düşebilir. Genç ders başarısıyla ilgili durumları pekte umursamayabilir.
• Aynı zamanda okula devamı düşebilir. Sık sık okuldan bir veya birkaç dersten çıkma ve bunu aileden gizlemeye çalışma gözlenmektedir.
• Daha önce hiç olmadığı kadar para harcayabilir. Sık sık ailesinden veya çevresinden para isteyebilir.
• Aynı zamanda giyim tarzı, kıyafetlerinde kokular, gencin kendine yaptığı öz bakımlarda değişiklikler görülebilir.
• Sevgili anne babalar tüm bunlar ergenlik döneminde madde kullanımı olmayan gençlerde de yaşanabilmektedir. Ancak önemli olan şudur ki çocuğunuzun sizinle iletişimi gün be gün zayıfladıysa, zaman geçtikçe çocuğunuz kendi odasına daha çok kapanmaya başladıysa, arkadaş ortamı, harcadığı para miktarı, ders başarısındaki değişimler istikrarlı bir şekilde değişim göstermeye devam ediyorsa bu noktada dikkat edilmesi gerekmektedir. 
• Genç birey madde yoksunluğu sırasında öfkeli, huzursuz, tedirgin, agresif davranışlar sergileyebilir. Bu davranışları madde etkisinde de gösterebilir. Bu yüzden ailenin çocukta gözlemi ve yaklaşımı oldukça önemlidir. 
• Psikolog Ceren GÜMÜŞ