Çocuk Ve Ergenlerde Televizyon Bağımlılığı

Çocuk Ve Ergenlerde Televizyon Bağımlılığı

Zamanla teknoloji hızla gelişmiş ve aileler hızla bu değişime ayak uydurmuştur. Sokakta oynanan futbol oyunlarını evde oynana playstaion almış, ev ziyaretlerinde edilen sohbetlerin yerini telefonlar doldurmuştur. Çocuklar park, bahçe kültürlerini yavaş yavaş unutup onların yerini, tv, telefon ve bilgisayar almıştır. Büyük şehirlerde çocukların yapmaktan en fazla hoşlandıkları şeyler listesinde ilk üç sırada televizyon izlemek, bilgisayar oyunları oynamak, arkadaşlarla internette sohbet etmek yer alıyor. Ailelerde çeşitli sebeplerden dolayı evde çocuklarıyla birlikte geçirecek yeterli zamanı ayıramamaktadır. Bu koşullar altında çocukların bilgisayar ve televizyonda fazla zaman harcaması kaçılmaz olmaktadır.

Artık neredeyse her evde bir bilgisayar, evin her odasında bir televizyon vardır. Hal böyle olunca çocuk ergen bireylerin tv veya bilgisayar başında geçirdiği zaman günde ortalama 3-4 saati bulmaktadır.

TUİK’in 2013 yılında televizyon, bilgisayar ve internet bağımlığı konusunda yapmış olduğu çalışmada Türkiye’de 06-15 yaş grubu arasındaki her 10 çocuktan 9’u hemen hemen her gün televizyon izlemektedir. Günde ortalama 4 saatin üzerinde televizyon izleme oranı %12 oranında bulunmuştur. 06-10 yaş grubunda tv de sıklıkla izlenilen program çizgi filim olup 11-15 yaş grubu arasında en sık izlenilen programlar ise dizi ve filimler olmuştur.

Bireylerin hayatlarından teknolojik aletleri tamamen kaldıramayız. Bu doğru bir uygulama da değildir. Ancak şu soruları sormamız gerekir. Çocukların tv ekranı karşısında kalması onun psikolojik, sosyal, biyolojik ve kültürel gelişimini nasıl etkiliyor? İletişim sistemine, duygularına, düşünce sistemine nasıl etkileri var? TV de izlediği, filmler, diziler, reklamlar ve dinlediği müzikler, korkularını, kaygılarını, şiddet, öfke gibi duygularını nasıl etkiliyor? Çocuk ve ergen bireylerin gelişim dönemlerine göre tv, bilgisayar gibi teknolojik aletlerin etkilerine gelin hep birlikte bakalım:

1. 0-3 yaş grubu ve tv:  Bu yaş grubunda çocukların duygusal doyumunun sağlanması, fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması ve onunla her bakımdan ilgilenilmesi sağlam bir psikolojik yapısının oluşmasına zemin hazırlar. Bu dönemde bebeği okşamak, kucaklamak,  sevildiğini hissettirmek, oyun oynamak, birlikte vakit geçirmek psikomotor ve psikosoyal yönden gelişimine çok büyük katkı sağlar. Bu yaş grubunda çocuklarla konuşmak, çocuğun sosyalleşmesine katkı sağlamak çok önemlidir. Çocuğun konuşmasına, bakmasına, gülümsemesine karşılık vermeyen bir cismin karşısında uzun süre kaldığı zaman çocuğun psikomotor, psikososyal ve fiziksel gelişimi eksik kalabilir. duygusal ve sosyal uyarandan mahrum, sevgiden ve bağlandığı kişiden uzak, uzun süre. Aynı zamanda çocuklar bu dönemlerde izlediği gerilim, korku veya aşırı şiddet içeren görüntülerden de çok etkilenirler. Bu yaş grubunda günün büyük bir kısmını tv veya bilgisayar ekranı karşısında geçiren çocuklarda görülebilecek bazı problemler şöyledir:

• Karşılıklı konuşmayı sağlamada zorluk, yaşına uygun konuşmada gecikme,
•  Cümle kurmada gecikme gibi görülen iletişim problemleri
• Duygusal etkileşimde bulunma ve sosyal ilişki kurmada eksiklik,
• Göz kontağı kurmada eksiklik gibi

2. 4-7 yaş çocuklar ve tv: Okul öncesi dönem diyebileceğimiz bu yaş grubundaki çocuklar, gelişim dönemleri gereği gördükleri görüntüleri ve aldıkları uyaranları somut olarak yorumlarlar, soyut düşünme yeteneklerini daha kazanamamışlardır. Bunun anlamı izledikleri hayali ürünlere inanabilir ve kendisi de onlar gibi olmak isteyebilir. Gördüklerini uygulamak ister. (Örn:http://www.milliyet.com.tr/2000/10/30/haber/hab08.html)

Aynı zamanda çocuklar bu dönemlerde izleyeceği gerilim, korku veya aşırı şiddet içeren görüntülerden çok etkilenebilirler. Bunlardan dolayı çocuklarda, uyku bozukluğu, kaygı ve korku bozukluğu, endişe yerleşebilir. Çocuk kanalları veya bebek kanallarının elbette öğreticiliği vardır. Ancak çocukların kanallardan öğrenmesi ile anne babanın şefkatiyle öğrenmesi arasında mutlaka bir fark vardır. Anne babanın çocukla birlikte eğitici çalışmalar yapması, bunları yaparken göz teması kurması, çocuğa dokunması daha etkili öğrenmeyi sağlar.

3.         7-12 yaş arası çocuklar ve tv: Özellikle bu yaş grubunda model alma önemlidir. Çocukların model aldığı kişiler uygun karakter ve davranış şekline sahip kişiler olmalıdır. Televizyonda dizilerde, reklamlarda veya filmlerde kötü alışkanlıkları olan, ahlaki değerler konusunda sıkıntılı karakterleri canlandıran kişileri model alan çocuklar negatif yönde etkilenebilirler.

4.         Ergenlik dönemi (13-19 yaş ) ve tv: Ergenlik döneminde de diğer yaş gruplarında olduğu gibi şiddette yönelim, sosyal ilişkileri azaltma, uygun olmayan cinsel uyaranlar, kötü modeller açısından sorun yaratabilir. Ergenlik döneminde ergen bireyler aileden uzak kalmak istediklerinde televizyon veya bilgisayara daha fazla odaklanabilirler. Bu konuda teknolojiyi bir araç olarak kullanabilirler. Ailelerin bu konuya dikkat etmesi önerilir.

Psk. Ceren GÜMÜŞ