Alışveriş Bağımlılığı

Alışveriş Bağımlılığı

Alışveriş yapmak tüm kadınların en sevdiği aktivitelerden biridir. Son yıllarda alış veriş merkezlerinin çoğalması, yerimizden kımıldamadan internet üzerinden alış veriş yapma imkanlarının artması bir şeyleri satın almada kolaylık sağlamaktadır.

Alışverişi seviyor olmakla “alışveriş bağımlılığı”  aynı şey değildir. Alışveriş bağımlılığı ya da alışveriş çılgınlığı bir çeşit dürtü kontrol bozukluğu olarak değerlendirilmektedir ve zorlantılı alışveriş yapma olarak isimlendirilir. Alış veriş eylemine bağımlılık diyebilmemiz için kontrolsüz, aşırı miktarda alışveriş yapma, alış veriş davranışlarının kriz halinde ortaya çıkması en az ortalama 1 saat süren ataklar halinde kendini göstermesi gerekmektedir. Bu kişiler genellikle evde kendilerini çökkün ve gergin hissettiklerinde, bir dürtü olarak çıkar ve yaşadıkları stresi azaltma yolu kişi alışveriş yapmayı seçmektedirler. Böylece zorlantılı alış veriş yapma sonucunda gerilimden kurtulmakta ve doyum elde etmektedirler.

Bu rahatsızlığın başlama yaşı18  - 30’dur, kadınlarda görülme olasılığı fazla olmakla birlikte erkeklerde de görülmektedir. Özellikle “ metroseksüel” erkeklerin alışverişe düşkün oldukları bilinen bir gerçektir. Kadınlarda daha çok “ giysi, parfüm, mücevher vb.” alımları görülürken erkeklerde elektronik, otomobil ya da hırdavat satın alımı görülmektedir.

Alış veriş bağımlısı olan kişilerde, bu rahatsızlığa anksiyete bozukluğu, madde kullanımı, obsesif kompulsif bozukluk, özgüven düşüklüğü, yeme bozuklukları, depresyon eşlik edebilmektedir.

Kişiler alışverişte yapmadan önce kendilerini gergin ve uyarılmış hissederler alışveriş sırasında ise haz alma ve doyum yaşarlar. Bu durum alışverişin sonuna kadar devam eder ve alışverişin sonunda suçluluk ve pişmanlık hissederler. Alışverişi genellikle kredi kartı kullanarak yaparlar, böylece ödeme güçlüğünü ertelemeye çalışırlar. Kadınlarda adet öncesi dönemde daha fazla görülmektedir. Pahalı eşyalardan ziyade “ çok sayıda ucuz” eşya alırlar. Evi bir sürü gereksiz eşyalarla doldururlar. Bu rahatsızlık evliliklerin boşanmayla sonuçlanmasına, iş yerinde sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır.  

Tedavisi; ilaç kullanımı ile birlikte yapılan psikoterapi hastalığı kontrol altına almayı sağlamaktadır.

Uzm. Psikolog Semra EVRİM