Aile İçi İstismar, İhmal Ve Şiddet

Aile İçi İstismar, İhmal Ve Şiddet

Aile evlilik veya kan bağı yoluyla aralarında akrabalık ilişkisi bulunan ve çoğunlukla aynı evde yaşayan bireylerden oluşan en küçük toplumsal yapıdır. Aile içinde bireylerin psikolojik, sosyal, cinsel ve ekonomik ihtiyaçları karşılanır. Aile üyelerinden birinin, aynı ailedeki diğer kişi veya kişilerin yaşamına ciddi boyutta zarar vererek zaman zaman şiddet dolu eylemlerde bulunmasına, kişinin; bedensel, zihinsel ve duygusal sınırlarını tehdit edici davranışları taciz olarak nitelendirilmektedir.

Taciz,  bireysel şiddet türü olarak görülmektedir ve toplum içinde aciz, güçsüz   kişilere örneğin; kadınlara, çocuklara, yaşlılara, sakatlara, travestilere uygulanması daha yaygındır.

Taciz edişin nedeni karşısındaki kişi üzerinde güç ve hakimiyet kurma, taciz edilen kişiyi kontrol almaktır. Sistematik olarak uygulanır ve süreklilik gösterir.

Yaşadıkları, taciz edilen kişinin kendini algılayış şekline, benlik değerine, kendine olan saygı ve sevgisine ciddi biçimde zarar verir. Taciz edilen kişi kendini değersiz, çaresiz, umutsuz, korku ve endişe içinde hissederek içe kapanmaya başlar. Ayrıca utanç ve suçluluk duyguları ile kişi kendini çevresinden soyutlar, yalnız hisseder.

Taciz veya istismar; çocukların bilişsel, duygusal, sosyal ve ahlaki gelişimlerine ket vurmakta, dikkat ve konsantrasyonlarını azaltmaktadır. Böylece zihinsel kapasite ve okul derslerinde başarısızlığın sebeplerinden biri durumundadır.

İstismar veya taciz beş ana başlık altında toplanmaktadır.

1. Fiziksel boyutu: Dövme, tokatlama, tekmeleme, itip kakma, sarsma gibi eylemler yer almaktadır.

2. Cinsel: Cinsel haz amacı güdülerek yapılan zarar verici eylemlerdir.

3. Duygusal yönü: Sevgi göstermeme, devamlı eleştirme, kıskançlık, aşağılama, reddetme gibi eylemler yer alır.

4. İhmal: Barınma, eğitim, güvenlik, sağlık gibi aile bireylerinin sosyal ve maddi ihtiyaçlarını gidermeme, bunları sağlamada ihmal göstermektir.

5. Ekonomik boyutu: Çocukların çalıştırılması, bireyin parasını yönetmek, şahsa ait paraya veya kazanç sağlanmasına izin vermemek şeklinde görülmektedir.

Aile içi istismarı etkileyen faktörler arasında; alkol ve madde bağımlılığı, psikiyatrik bozukluklar,  evlilik içi tatminin düşük olması, istismarı uygulayan kişilerin geçmişinde istismar öyküsü, evlilikten istenen tatminin elde edilememesi, kültürel farklılıklar, ekonomik stres, işsizlik sayılabilir.

Aile içi istismara maruz kalmış kişilerde genelde; ailenin en küçüğü ya da en büyüğü olma, her şeyin suçlusu görülme eğiliminde olma, zihinsel ya da bedensel özürlü olma gibi özellikler görülmektedir.

İstismarın tekrarlandığı, bireylere bakıldığında ise;  temelde 3 ana grubu görmekteyiz. Bunlar kadınlar, çocuklar ve yaşlılardır.

Aile terapisi hem istismar eden, hem istismara uğrayan aile üyeleriyle bireysel, hem de grup çalışmaları yapılabilmekte uğranan zarar asgariye indirilebilmektedir.

Uzm. Psikolog Semra EVRİM