Halüsinasyon Nedir?

Halüsinasyon Nedir?

Halüsinasyon gerçekte var olmayan nesneler, uyarıcılar olmadan görülen görüntüler, işitilen sesler olması ve bunların gerçek olduğuna inanma halidir. Varsanı ya da sanrı da denilen halüsinayonlar beş duyumuza ait olabileceği gibi bedenimizle, derin duyumuzla da ilgili olabilir.

Fiziksel yorgunlukta, göz bozukluklarında, migren atakları sırasında görülen pırıltılar, fiziksel bir sebebe bağlı olarak duyulan çınlama veya uğultular halüsinasyon olarak kabul edilmez çünkü kişi sebebini biliyordur. Yaşlılıkta uykuya dalarken ve uykudan uyanırken görülen renkli geometrik şekiller de normal olarak kabul edilmektedir. Var olan bir nesneyi, resmi olduğundan farklı algılamak yanılsamadır, algıda bozulma söz konusudur. Çünkü bu durumda gerçekten ortada var olan bir nesne vardır ve bu durum da halüsinasyon değildir. Bazı kişiler halüsinasyonların farkına varmakta, gördüklerinin hastalık olduğunu düşünerek inanmamaktadır. Bu durumda da halüsinasyondan söz edilemez. Halüsinasyon olabilmesi için kişinin bunlara inanması gerekir.

Şizofrenide, psikozlarda halüsinasyon görülmektedir. Ayrıca beyni etkileyen ateşli hastalıklarda, alkol ve madde kullanımlarında da kişiler sıklıkla halüsinasyon yaşamaktadır.

Tüm duyulara ait halüsinasyonlar yaşanabilmektedir. En sık rastlanılanı görsel halüsinasyonlardır. Renkli ışıklar, pırıltılar, geometrik desenler, gerçekte olmayan kişileri, nesneleri görmek bu grupta yer alır. İşitsel halüsinasyonlar bazen tek bazen iki kulakla birden algılanır. Hastalar, gerçekte olmayan sesleri duyduklarını iddia eder hatta bu seslere cevap verirler. Bazıları seslerin dışarıdan, bazıları kafalarının içinden, bazıları da vücutlarından geldiğine inanırlar. Alkoliklerde ve madde bağımlılarında sıklıkla dokunsal halüsinasyonlara rastlanır. Bu kişiler bedenlerinde küçük hayvanların, böceklerin dolaştığını hisseder, görür ve inanırlar. Bazı hastalar da gerçekte olmayan kokular ve tatlar hissederler. Bir başka halüsinasyon şekli de hareketle ilgili yaşanır. Bu hastalar bedenlerinin bir bölümünün hareket ettiği şeklinde bir his duyar veya bedeninde değişiklikler olduğunu hisseder ve inanır.

Halüsinasyonların ortaya çıkışına fiziksel ve ruhsal hastalıkların sebep olduğu kabul edilmektedir.

Uzm. Psikolog Semra EVRİM